Yargıtay Üyesi uyardı: Buradaki gerçeklik nedir?

Komisyondan geçen “Dezenformasyon Yasası” görümeleri sırasında Yargıtay 8. Ceza Dairesi Üyesi İhsan Baştürk, maddelerde yer alan “kamu düzeni, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu barışını bozma kavramları”nın tartışmalara yol açacağına işaret etti.

Komisyondan geçen “Dezenformasyon Yasası” olarak bilinen  “Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” görüşmeleri sırasında Yargıtay 8. Ceza Dairesi Üyesi İhsan Baştürk, maddelerde yer alan “kamu düzeni, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu barışını bozma kavramları”nın tartışmalara yol açacağına işaret etti. Baştürk, “gerçeğe aykırı bilgi”nin kapsamının belirlenmesine ihtiyaç olduğunu söyledi, ceza hukukunun amacının maddi gerçeği bulmak olduğunu hatırlattı. 

Ak Parti ve MHP'li milletvekillerin imzasını taşıyan “Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” teklifi Adalet Komisyonunda kabul edildi. Teklifin 29'uncu maddesi komisyon görüşmeleri sırasında da tartışma yarattı. Teklifte yer alan maddede, “Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır” deniliyor.

Maddeye ilişkin görüşmeler sırasında söz alan Baştürk teklifin yasalaşması halinde "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" suçuna ilişkin dosyaların kendilerinin görev alanına gireceğini ifade etti. Baştürk, şöyle konuştu: "Kamu düzeni, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu barışını bozma kavramları... Bunların yargı erki tarafından uygulanmasında önemli tartışmalar çıkabileceğini tahmin etmek hiç de güç değil. Yayma teriminin içeriğinin belirlenmesi, özellikle günümüzde bilgisayar ağları ortamında yayma ve alenen yayma fiillerinin kapsamının, Türk Ceza Kanunu'nun suça iştirak yani yardım etme, azmettirme hükümleri ile birlikte değerlendirildiğinde bunun belirlenmesi gerçekten uygulamada güçlükler doğurabilecek nitelikte gözüküyor. Örneğin bir içeriğin sadece beğenilmesi, paylaşılması yayma mıdır, bunun sınırları nedir? İştirak hükümleri çerçevesinde nasıl değerlendirilecek? Dolayısıyla hangi fiiller suç oluşturup, hangileri oluşturmayacak?”

Gerçeğe aykırı bilgi kavramının içeriğinin belirlenmesine değinen Baştürk, şunları kaydetti: "Ceza hukukunun amacı maddi gerçeği bulmaktır. Buradaki gerçeklik nedir? Açıkladığım sebeplerle suçta ve cezada kanunilik ilkesinin temel birleşimi olan belirlilik ilkesi bağlamında uygulamada doğurabileceği sakıncalara işaret ettim."

Yasada neler var?

Halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak nedeniyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Failin, suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde ceza yarı oranında artırılacak.

Anayasal suçlara ilişkin internet içeriğini oluşturan ve yayan faillere ulaşmak için cumhuriyet savcısı gerekli olan bilgileri isteyebilecek. Ayrıca platforma reklam yasağı da uygulanacak.

Teklif, kamu yararına faaliyette bulunduğu tespit edilen dernek ve vakıf yöneticilerine de basın kartı verilmesinin önünü açıyor. Basın kartı olan bir gazetecinin, basın kartı iptal olması durumunda, iptal kararı kalksa dahi iptal tarihinden itibaren 1 yıl, daha ağır bir koşul varsa da 5 yıl yeni basın kartı verilmeyecek.

İnternet haber sitelerinde faaliyet gösterdiği iş yeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, iletişim telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sağlayıcısının adı ve adresi kendilerine ait internet ortamında kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve “iletişim” başlığı altında bulundurulacak.

İnternet haber sitelerinde zarar gören kişinin düzeltme ve cevap yazısını sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle, aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorunda olacak. Cevap metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta süreyle yayımlanacak.